ആർഎസ്എസിന്‍റെ രാഷ്ട്രീയ തൊട്ടുകൂടായ്മ അവസാനിപ്പിച്ച ജയപ്രകാശ് നാരായണൻ തന്നെ ഭരണഘടന ആമുഖത്തില്‍ സോഷ്യലിസത്തിനും മതേതരത്വത്തിനുംവേണ്ടി വാദിച്ചു!

എൻ.പി ഉല്ലേഖ്

അടിയന്തരാവസ്ഥക്കാലത്ത് ജയപ്രകാശ് നാരായണന്‍റെ ഉൾപ്പടെയുള്ളവരുടെ ആവശ്യം പരിഗണിച്ചാണ് ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടനയുടെ ആമുഖത്തിൽ “സോഷ്യലിസ്റ്റ്”, “സെക്കുലർ” എന്നീ വാക്കുകൾ ഉൾപ്പെടുത്തി ഭേദഗതി ചെയ്യാൻ പ്രധാനമന്ത്രിയായിരുന്ന ഇന്ദിരാഗാന്ധി തയ്യാറായത്. ഇപ്പോൾ ഈ വാക്കുകൾ ഭരണഘടനാ ആമുഖത്തിൽനിന്ന് ഒഴിവാക്കണമെന്ന സംഘപരിവാർ സംഘടനകൾ ആവശ്യം ശക്തമാകുന്ന പശ്ചാത്തലത്തിലാണ് ഇക്കാര്യത്തിലെ ചരിത്രവസ്തുതകൾ വീണ്ടും ചർച്ചയാകുന്നത്. “സോഷ്യലിസ്റ്റ്”, “സെക്കുലർ” എന്നീ വാക്കുകൾ ഭരണഘടനയുടെ ആമുഖത്തിൽ ഉൾപ്പെടുത്തുന്നതിനായി ആദ്യമായി വാദിച്ചവരിൽ പ്രമുഖനായ ജയപ്രകാശ് നാരായണൻ, പിന്നീട് ആർഎസ്എസിന് രാജ്യത്ത് ഉണ്ടായിരുന്ന രാഷ്ട്രീയ തൊട്ടുകൂടായ്മ ഇല്ലാതാക്കാനും സംഘടനയുടെ വളർച്ചയ്ക്ക് അവസരമൊരുക്കുകയും ചെയ്തുവെന്നത്, ഒരു വിരോധാഭാസമായി മാറി.

ജീവിതകാലം മുഴുവൻ സോഷ്യലിസ്റ്റായിരുന്ന ജെ.പി.യുടെ ഭരണഘടനാ ഭേദഗതി ആവശ്യം ആരെയും അത്ഭുതപ്പെടുത്തില്ല. സോഷ്യലിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ നേതാവെന്ന നിലയിൽ, 1947-ൽ തന്നെ ഇന്ത്യൻ റിപ്പബ്ലിക്കിനെ വിവരിക്കുന്നതിൽ സെക്കുലർ എന്ന വാക്ക് ആമുഖത്തിൽ ഉൾപ്പെടുത്തുന്നതിന് കരട് ഭരണഘടന ഭേദഗതി ചെയ്യണമെന്ന് അദ്ദേഹം ആവശ്യപ്പെട്ടിരുന്നു.

സോഷ്യലിസ്റ്റ് ക്രമം സ്ഥാപിക്കണം

ജെപിയും അദ്ദേഹത്തിന്റെ പാർട്ടിയും ഒപ്പിട്ട ഭരണഘടനയുടെ ആമുഖം ഇപ്രകാരമാണ്: “സാമൂഹിക നീതി നിലനിൽക്കുകയും എല്ലാ പൗരന്മാരും സുഖകരവും സ്വതന്ത്രവും സാംസ്ക്കാരികവുമായ ജീവിതം നയിക്കുകയും, തുല്യ പദവിയും അവസരവും ചിന്താ സ്വാതന്ത്ര്യവും ആവിഷ്‌കാര സ്വാതന്ത്ര്യവും ആസ്വദിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന ഒരു പരമാധികാര ജനാധിപത്യ റിപ്പബ്ലിക് രൂപീകരിക്കാനും ജനാധിപത്യ സോഷ്യലിസ്റ്റ് ക്രമം സ്ഥാപിക്കാനും ഇതുവഴി രാജ്യത്തെ ജനങ്ങൾ, ഭരണഘടനാ അസംബ്ലിയിൽ ഒത്തുകൂടിയ നമ്മുടെ തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട പ്രതിനിധികൾ വഴി ഈ ഭരണഘടന അംഗീകരിക്കുകയും നിയമമാക്കുകയും സ്വയം സമർപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.”

രണ്ട് വലിയ ഭാഗങ്ങൾ ഉൾക്കൊള്ളുന്ന ഒരു സമാന്തര കരട് തയ്യാറാക്കിയ സോഷ്യലിസ്റ്റ് പാർട്ടി നിർദ്ദേശിച്ച മറ്റ് മാറ്റങ്ങളിൽ, “മതേതര രാഷ്ട്രം” എന്ന വിശഷണം ചോദ്യം ചെയ്യാനാകാത്ത ഒന്നായി ഉൾപ്പെടുത്തി. 1948-ൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച “സോഷ്യലിസ്റ്റ് ഡ്രാഫ്റ്റിന്” എഴുതിയ ആമുഖത്തിൽ ജയപ്രകാശ് നാരായണൻ ഇങ്ങനെ എഴുതി, “ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടന സമൂലമായി ഭേദഗതി ചെയ്തില്ലെങ്കിൽ, പൂർണ്ണ രാഷ്ട്രീയ, സാമൂഹിക ജനാധിപത്യത്തിന് അനുയോജ്യമായ ഒരു ഉപകരണമാകാൻ സാധ്യതയില്ല. നിയമനിർമാണസഭ ഇതുവരെ തയ്യാറാക്കിയ ഭരണഘടനയുടെ ഭാഗങ്ങൾ ഈ ആശങ്ക ശരിവെക്കുന്നു.” 1947 ഡിസംബർ 12-ന് അസമിലെ നൗഗോങ്ങിൽ, ബി.ആർ. അംബേദ്കറുടെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ഭരണഘടനയുടെ ഡ്രാഫ്റ്റിംഗ് കമ്മിറ്റി ബി.എൻ. റാവുവിന്റെ യഥാർത്ഥ കരട് സൂക്ഷ്മപരിശോധനയും കൂട്ടിച്ചേർക്കലും നടന്നശേഷം പൊതുജനങ്ങളുടെ പ്രതികരണം സ്വീകരിക്കുന്ന സമയത്താണ് ജയപ്രകാശ് നാരായണൻ ഇത് എഴുതിയത് എന്നതും ശ്രദ്ധേയമാണ്.

Also Read- ഭരണഘടനയുടെ ആമുഖത്തില്‍നിന്ന് സോഷ്യലിസ്റ്റ്, മതേതരത്വം എന്നീ പദങ്ങള്‍ ഒഴിവാക്കണമെന്ന ആര്‍എസ്എസ് നേതാവിന്റെ പരാമർശത്തിൽ അപലപിച്ച് സിപിഐ എം കേന്ദ്ര കമ്മിറ്റി

1948 ന്റെ തുടക്കത്തിൽ പുറത്തിറങ്ങിയ “ഇന്ത്യൻ റിപ്പബ്ലിക്കിന്റെ കരട് ഭരണഘടന” എന്ന രേഖയുടെ (സോഷ്യലിസ്റ്റ് പാർട്ടി സെക്രട്ടറി സുരേഷ് ദേശായി പ്രസിദ്ധീകരിച്ചതും ബനാറസിലെ ഭാർഗവ ഭൂഷൺ പ്രസ്സിൽ അച്ചടിച്ചതുമായ) ആമുഖത്തിൽ ജയപ്രകാശ് നാരായണൻ എഴുതി, “ഒരു രാഷ്ട്രത്തിന്റെ പ്രക്ഷുബ്ധമായ ജനനത്തിന്റെ പ്രാധാന്യം മനസ്സിലാക്കുന്നതിന് തെളിവുകൾ നൽകാത്ത ശാന്തരായ അഭിഭാഷകരാണ് അതിന്റെ (ഡ്രാഫ്റ്റ് കമ്മിറ്റി) ചർച്ചകളിൽ ആധിപത്യം പുലർത്തുന്നത്. നിയമനിർമാണസഭയിൽ വികാരാധീനമായ വിവാദങ്ങൾ ഉയർന്നിട്ടില്ല, താൽപ്പര്യങ്ങളുടെയും പ്രത്യയശാസ്ത്രങ്ങളുടെയും ശാഠ്യകരമായ പോരാട്ടത്തിന്റെ ആരവങ്ങളും പൊടിപടലങ്ങളും അവിടെ നാം കണ്ടിട്ടില്ല; വ്യക്തിത്വങ്ങളുടെ കൂട്ടിയിടിയുടെ മിന്നലും തീപ്പൊരിയും പോലും നാം കണ്ടിട്ടില്ല. അങ്ങനെ, ജനങ്ങളുടെ വിപ്ലവകരമായ മാനസികാവസ്ഥയും താൽപര്യവും കൊണ്ടല്ല, മറിച്ച് യോഗ്യരായ ദിവാൻമാരുടെയും നിയമ പ്രതിഭകളുടെയും സ്വാഭാവിക യാഥാസ്ഥിതികതയും ഭീരുത്വവും കാരണം നിയമനിർമാസഭ ഒരു വർഷമായി അതിന്റെ ഉദാസീനമായ പ്രവർത്തനം തുടരുകയായിരുന്നു.” 1949 നവംബർ 26-ന് ഭരണഘടനാ അസംബ്ലി ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടനയായി കരട് ഭരണഘടന അംഗീകരിക്കുന്നതിന് വളരെ മുമ്പാണ് ഇത് എഴുതിയത്.

സോഷ്യലിസ്റ്റ് പാർട്ടി പുറത്തിറക്കിയ സ്വന്തം കരടിന്റെ ആമുഖത്തിൽ, ഒരു സോഷ്യലിസ്റ്റ് രാഷ്ട്രം സ്ഥാപിക്കാനുള്ള നിർദ്ദേശം നിരസിച്ചതിനാൽ ഇന്ത്യ പിന്നീട് അംഗീകരിച്ച ഭരണഘടനയിൽ ഈ കരടിന് വലിയ സ്വാധീനമൊന്നും ഉണ്ടായിരുന്നില്ല. ആ ഘട്ടത്തിൽ ജയപ്രകാശ് നാരായണൻ ഇങ്ങനെ എഴുതുന്നു: “ബനാറസ് ഹിന്ദു സർവകലാശാലയിലെ പൊളിറ്റിക്കൽ സയൻസ് വിഭാഗം മേധാവി പ്രൊഫസർ മുകുത് ബെഹാരി ലായ് ഈ വാല്യം തയ്യാറാക്കുന്നതിൽ നൽകിയ സഹായത്തെ അംഗീകരിക്കുന്നു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ അധ്വാനവും അതിൽ അദ്ദേഹം എടുത്ത അതീവ താൽപ്പര്യവുമാണ് ഈ കൃതി സാധ്യമായത്; ഇതിനായി സമയം മാറ്റിവെച്ചതിന് അദ്ദേഹത്തോടുള്ള പാർട്ടിയുടെ നന്ദി ഏറെ സന്തോഷത്തോടെ അറിയിക്കുന്നു.”

സെക്കുലറിസത്തിനുവേണ്ടി ജെ.പി

ജെ.പി നയിക്കുന്ന സോഷ്യലിസ്റ്റ് പാർട്ടി ഇന്ത്യയെ ഒരു മതേതര രാഷ്ട്രമെന്ന നിലയിൽ എന്താണ് വിഭാവനം ചെയ്യുന്നതെന്ന് “അവലോകനം” എന്ന വിഭാഗത്തിൽ വ്യക്തമാക്കുന്നു. അത് വിവരിക്കുന്നത് ഇങ്ങനെ: “…മധ്യകാലഘട്ടത്തിൽ സമൂഹം മതത്തിന്റെ ആധിപത്യത്തിലായിരുന്നു, അതിനാൽ ചില രാജ്യങ്ങളിൽ ഭരണകൂടം ദിവ്യാധിപത്യ സ്വഭാവം സ്വീകരിച്ചു. അങ്ങനെ, ഭരണകൂടം സഭയ്ക്ക് വിധേയമാക്കപ്പെട്ടു, മതഭ്രാന്തന്മാർ വിചാരണകളും പീഡനങ്ങളും അനുഭവിക്കേണ്ടിവന്നു. എന്നാൽ മതപരമായ ബന്ധം ആഭ്യന്തര ഫ്യൂഡൽ ഏറ്റുമുട്ടലുകൾ തടയുന്നതിൽ പരാജയപ്പെട്ടു. അതേസമയം കുരിശുയുദ്ധങ്ങൾ മനുഷ്യന്റെ ദുരിതത്തിന് ആക്കം കൂട്ടി. ആധുനിക യുഗത്തിന്റെ തുടക്കത്തിൽ മതപരമായ ഏകത രാഷ്ട്രീയവും ദേശീയവുമായ ഐക്യത്തിന് അത്യാവശ്യമായി കണക്കാക്കപ്പെട്ടിരുന്നു. ഈ ആശയം രാഷ്ട്രങ്ങളെ ആഭ്യന്തര യുദ്ധങ്ങളും കൂട്ടക്കൊലകളും സഹിക്കാൻ നിർബന്ധിതരാക്കി, ഒടുവിൽ അവയെ ആരോഗ്യകരമല്ലാത്തതും അപകടകരവുമായി തള്ളിക്കളയേണ്ടിവന്നു. രാഷ്ട്രീയ ജീവിതം മതത്തിൽ നിന്ന് കൂടുതൽ വ്യത്യസ്തമാക്കപ്പെടുകയും ഒരു മതേതര സ്വഭാവം സ്വീകരിക്കുകയും ചെയ്തു. ഇന്ന് ഗ്രേറ്റ് ബ്രിട്ടൻ പോലുള്ള ചില യൂറോപ്യൻ രാജ്യങ്ങളിൽ, സ്റ്റേറ്റ് ചർച്ച് നിലനിൽക്കാൻ അനുവാദമുണ്ടെന്നതിൽ സംശയമില്ല, പക്ഷേ പ്രധാനമായും അത് രാഷ്ട്രത്തിന്റെ കാര്യങ്ങളിൽ പരിഗണിക്കപ്പെടാത്തതിനാലാണ്. ചില യൂറോപ്യൻ രാജ്യങ്ങളിലും മതപരമായ രാഷ്ട്രീയ പാർട്ടികൾ പ്രവർത്തിക്കുന്നുണ്ട്, പക്ഷേ അവയുടെ പങ്ക് എല്ലായ്പ്പോഴും പിന്തിരിപ്പൻ സ്വഭാവമുള്ളതാണ്. മുൻകാലങ്ങളിൽ ഇന്ത്യൻ സമൂഹത്തിൽ പ്രധാനമായും മതം ആധിപത്യം പുലർത്തിയിരുന്നുവെങ്കിലും, ഇന്ത്യൻ രാഷ്ട്രം പ്രധാനമായും മതേതര സ്വഭാവത്തിൽ തുടർന്നു…. നമുക്ക് ഏറ്റവും ആവശ്യമുള്ളത് രാഷ്ട്രത്തിന്റെ പ്രാദേശിക സ്വഭാവം അംഗീകരിക്കുകയും രാഷ്ട്രീയത്തെ മതത്തിൽ നിന്ന് പൂർണ്ണമായി വേർതിരിക്കുകയും ചെയ്യുക എന്നതാണ്. അടിസ്ഥാനപരമായി ഒരു മതവിശ്വാസിയായ ഗാന്ധിജി പോലും രാഷ്ട്രത്തിന്റെ മതേതര സ്വഭാവത്തിൽ ഉറച്ചുനിൽക്കാൻ തുടങ്ങിയിരിക്കുന്നു. രാഷ്ട്രീയത്തിന്റെ മതേതരവൽക്കരണം അടിയന്തിരമായി ആവശ്യമാണ്, അത് നമ്മുടെ ആദർശമായി പ്രഖ്യാപിക്കണം.

“അതിനാൽ, ഭരണഘടന ‘രാഷ്ട്രം മതേതരമാണെന്ന്’ സ്ഥാപിക്കണം” എന്ന് അതിൽ കൂട്ടിച്ചേർക്കുന്നു.

അതിനുശേഷം ഭരണഘടന കരട് കമ്മിറ്റി തന്റെയോ പാർട്ടിയുടെയോ നിർദ്ദേശങ്ങളൊന്നും ഉൾപ്പെടുത്താത്ത വ്യത്യസ്തമായ ഒരു ആമുഖവുമായി മുന്നോട്ട് പോയതിനുശേഷം, ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടനയുടെ ആമുഖത്തിൽ “സോഷ്യലിസ്റ്റ്” എന്ന വാക്ക് ഉൾപ്പെടുത്താൻ ജെപി വളരെക്കാലമായി ആഗ്രഹിച്ചിരുന്നുവെന്ന് രവി വിശ്വേശ്വരയ്യ ശാരദ പ്രസാദ് പറയുന്നു. 1974 ലെ വേനൽക്കാലത്ത് ഇന്ദിരാഗാന്ധി-ജെപി ചർച്ചകളിൽ ഉൾപ്പെട്ട പ്രധാന ചർച്ചക്കാരുടെ പ്രബന്ധങ്ങൾ (അതിൽ ഒരാൾ അദ്ദേഹത്തിന്റെ പിതാവ് എച്ച് വൈ ശാരദ പ്രസാദും മറ്റൊരാൾ അദ്ദേഹത്തിന്റെ മാതൃസഹോദരൻ കെ എസ് രാധാകൃഷ്ണനുമാണ്) രവി വിശ്വേശ്വരയ്യ ശാരദ പ്രസാദ് അവലോകനം ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. ഇന്ദിരാ ഗാന്ധിക്കെതിരെ ജെപി നയിച്ച ബഹുജന പ്രതിഷേധങ്ങൾക്കും ഇരുവർക്കും ഇടയിലുള്ള ഒരു രാഷ്ട്രീയ സംഘർഷത്തിനും ഇടയിൽ ഒരു രാഷ്ട്രീയ ഒത്തുതീർപ്പിലെത്താൻ അദ്ദേഹം ശ്രമിച്ചു. “മതേതര” രാഷ്ട്രം എന്ന ആശയത്തെക്കുറിച്ച് ഇന്ദിരയുമായുള്ള ചർച്ചകളിൽ പ്രത്യക്ഷത്തിൽ ഉന്നയിച്ചില്ല.

ഇന്ദിരയുമായുള്ള സന്ധിസംഭാഷണങ്ങൾ

“1974 ലെ വേനൽക്കാലത്ത് ഉടനീളം, ഇന്ദിരാഗാന്ധിയും ജെപി ഒരു ഒത്തുതീർപ്പ് ചർച്ചയ്ക്ക് ശ്രമിച്ചു. ഇന്ദിരാഗാന്ധിയുടെ പ്രിൻസിപ്പൽ സെക്രട്ടറി പിഎൻ ധറും അവരുടെ ഇൻഫർമേഷൻ ഉപദേഷ്ടാവായ എന്റെ അച്ഛൻ എച്ച്‌വൈ ശാരദ പ്രസാദും ആയിരുന്നു ഇരുവരും തമ്മിലുള്ള ചർച്ചകളിൽ പങ്കെടുത്തത്. ജെപിയുടെ ഭാഗമായി ചർച്ചയിൽ പങ്കെടുത്തതിൽ പ്രമുഖൻ എന്റെ അമ്മാവനും ഗാന്ധി പീസ് ഫൗണ്ടേഷന്റെ തലവനുമായ കെഎസ് രാധാകൃഷ്ണനായിരുന്നു. പതിറ്റാണ്ടുകളായി ജെപിയുടെ പ്രധാന ഉപദേഷ്ടാവായിരുന്നു അദ്ദേഹം. വാരണാസിയിലെ ഗാന്ധിയൻ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് സ്റ്റഡീസിന്റെ തലവനായ സുഗത ദാസ് ഗുപ്ത, വിരമിച്ച ജസ്റ്റിസ് വിഎം തർകുണ്ഡെ, കോൺഗ്രസ് സോഷ്യലിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലെ ജെപിയുടെ പഴയ സഹപ്രവർത്തകൻ അച്യുത് പട്‌വർദ്ധൻ എന്നിവർ ഈ സംഭാഷണങ്ങളിൽ രാധാകൃഷ്ണനെ സഹായിച്ചു.

1974-ൽ ഇരുവശത്തുമുള്ളവർ തമ്മിൽ നടത്തിയ സംഭാഷണത്തിൽ, 1969-ലെ കോൺഗ്രസ് പാർട്ടി പിളർപ്പിന്റെ സമയത്ത് ഇന്ത്യയെ “ഒരു ജനാധിപത്യ സോഷ്യലിസ്റ്റ് റിപ്പബ്ലിക്” ആയി മാറ്റുന്നതിനുള്ള ഭരണഘടന ഭേദഗതി ചെയ്യുന്നതിനായി മാർഗനിർദേശം നൽകിയതിന് പകരമായി താൻ അവരോട് ആവശ്യപ്പെട്ട കാര്യം ജെപി ഓർമ്മിപ്പിച്ചതായി പ്രസാദ് പറഞ്ഞു. ബീഹാർ നിയമസഭ പിരിച്ചുവിടലും തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട നിയമസഭാംഗങ്ങളെ തിരിച്ചുവിളിക്കുന്നതിനുള്ള വ്യവസ്ഥകളും ഒഴികെ ജെപിയുടെ എല്ലാ ആവശ്യങ്ങളും ഇന്ദിരാഗാന്ധി അംഗീകരിച്ചു. രാജ്യത്തിന്റെ വിവിധ ഭാഗങ്ങളിൽ, പ്രത്യേകിച്ച് ഗുജറാത്തിലും ബീഹാറിലും വിദ്യാർത്ഥികൾ നടത്തിയ പ്രതിഷേധങ്ങൾക്കിടയിലും ഇന്ദിരാ ഗാന്ധി പ്രധാനമന്ത്രി സ്ഥാനം രാജിവയ്ക്കണമെന്ന് ജെപി ഒടുവിൽ നിർബന്ധിച്ചതോടെയാണ് ഇരുകൂട്ടരും തമ്മിലുള്ള ചർച്ചകൾ തടസ്സപ്പെട്ടത്.

കോൺഗ്രസിനുള്ളിലെ അധികാര പോരാട്ടത്തെത്തുടർന്ന് 1969-ലെ പിളർപ്പിന്റെ വക്കോളമെത്തിയ ഘട്ടത്തിൽ ജെപി,ഇന്ദിരാഗാന്ധിയുമായി നിരന്തരം ആശയവിനിമയം നടത്തുകയും ഉപദേഷ്ടാവായി പ്രവർത്തിക്കുകയു ചെയ്തിരുന്നു. ആ ഘട്ടത്തിൽ 1950-കളുടെ തുടക്കത്തിൽ ജെപി നെഹ്‌റുവിനോട് ഉന്നയിച്ച പല ആവശ്യങ്ങളും ഇന്ദിരാ ഗാന്ധി നിറവേറ്റിയിരുന്നു. ജെപിയും ഇന്ദിരാഗാന്ധിയും തമ്മിലുള്ള ബന്ധത്തെക്കുറിച്ച് പഠിച്ചിട്ടുള്ള ലോഫ്ബറോ സർവകലാശാലയിലെ ഗവേഷകനായിരുന്ന ഡോ. രാകേഷ് അങ്കിത് പറയുന്നു, “ബാങ്ക് ദേശസാൽക്കരണം, സ്വകാര്യ പണമിടപാടുകൾ നിർത്തലാക്കൽ തുടങ്ങിയ ഇന്ദിരയുടെ സോഷ്യലിസ്റ്റ് നടപടികൾ 1953-ൽ നെഹ്‌റുവിന് നൽകിയ 14 ഇന പ്രകടന പത്രികയുടെ ഭാഗമായിരുന്നു.” 1969-ൽ അവർ 14 വാണിജ്യ ബാങ്കുകളെ ദേശസാൽക്കരിക്കുകയും 1971-ൽ ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടനയുടെ 26-ാം ഭേദഗതിയിലൂടെ നാട്ടുരാജ്യങ്ങളിലെ മുൻ ഭരണാധികാരികൾക്കുള്ള സ്വകാര്യ പണമിടപാടുകൾ നിർത്തലാക്കുകയും ചെയ്തു.

Also Read- ‘സ്വാതന്ത്ര്യ സമര പ്രസ്ഥാനത്തെ പിന്നില്‍ നിന്ന് കുത്തിയ ആര്‍എസ്എസിന് ഇന്ത്യന്‍ റിപബ്ലിക്കിന്റെ ആശയപരിസരങ്ങളോട് അമര്‍ഷം തോന്നിയില്ലെങ്കിലേ അത്ഭുതമുള്ളൂ’: ദത്താത്രേയ ഹൊസബാളെയുടെ പ്രസ്താവനയ്‌ക്കെതിരെ മുഖ്യമന്ത്രി

“ഇന്ത്യ ഇൻ ദി ഇന്ററിം”, “ഇന്ത്യ ഇൻ ദി ഇന്റർറെഗ്നം” തുടങ്ങിയ പുസ്തകങ്ങളും കശ്മീർ തർക്കത്തെക്കുറിച്ചും എഴുതിയ ഡോ. അങ്കിത്, “സോഷ്യലിസ്റ്റായ ജെപിയും ഭരണകൂടവാദിയായ ഇന്ദിരാഗാന്ധിയും നാഗാലാൻഡ്, കശ്മീർ, ബംഗ്ലാദേശ് എന്നിവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ദേശീയ വിഷയങ്ങളിൽ പരസ്പര പൂരക നിലപാടുകൾ പ്രകടിപ്പിച്ചു” എന്ന് ഒരു പ്രബന്ധത്തിൽ പറയുന്നു. ഈ ദേശീയ സാമീപ്യം ആഭ്യന്തര വിഷയങ്ങളിലെ അവരുടെ പിൽക്കാല ശത്രുതാപരമായ രാഷ്ട്രീയത്തെ സങ്കീർണ്ണമാക്കുന്നു, 1960-കളുടെ മധ്യത്തെയും 1970-കളുടെ മധ്യത്തെയും കുറിച്ചുള്ള നമ്മുടെ ധാരണയ്ക്ക് മാനം നൽകുന്നു, കൂടാതെ രാജ്യത്തെ സമൂഹത്തിനെതിരായ ഭരണകൂടത്തിന്റെ ആഖ്യാനങ്ങളിൽ അവയുടെ സ്ഥാനങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള സമകാലിക ധാരണകൾക്ക് സംഭാവന നൽകുന്നു”.

ഇന്ദിരയും ജെപിയും തമ്മിലുള്ള കത്തുകൾ

1973 ജൂൺ 9-ന് ഇന്ദിരാഗാന്ധി ജെപിക്ക് അയച്ച കത്തിൽ ഇങ്ങനെ പറയുന്നു, “മെയ് 16-ലെ നിങ്ങളുടെ കത്ത് എന്റെ കൈവശമുണ്ട്. നിങ്ങളുടെ പ്രസ്താവന പത്രങ്ങളിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചപ്പോൾ ഞാൻ അത് കണ്ടു. ഇപ്പോൾ നിങ്ങൾ അത് എനിക്ക് അയയ്ക്കാൻ ബുദ്ധിമുട്ട് അനുഭവിച്ചതിനാൽ, എനിക്ക് കുറച്ച് കാര്യങ്ങൾ പറയണമെന്ന് കരുതുന്നു.” അവർ കൂട്ടിച്ചേർക്കുന്നു, “നിങ്ങൾ എനിക്ക് വ്യക്തിപരമായി എതിരല്ലെന്ന കാര്യത്തിൽ ഉറപ്പില്ലാത്തത് ദയനീയമായ കാര്യമാണ്. വർഷങ്ങളായി നിങ്ങളുടെ സൗഹൃദം ലഭിച്ചത് ഒരു പദവിയാണ്, നമ്മുടെ രാഷ്ട്രീയ വ്യത്യാസങ്ങൾ എന്തുതന്നെയായാലും. വിയോജിപ്പ് ജനാധിപത്യത്തിന് അനിവാര്യതയാണ്. ഒരു ജനതയുടെ സ്വപ്നങ്ങൾ സാക്ഷാത്കരിക്കുന്നതിന് ഉത്തരവാദിത്തങ്ങൾ ഏറ്റെടുക്കാനുള്ള സന്നദ്ധതയും അതുപോലെ അനിവാര്യമാണ്.”

അതേ കത്തിൽ ഇന്ദിര എഴുതി: “ജനാധിപത്യത്തിന്റെയും സോഷ്യലിസത്തിന്റെയും മത്സര അവകാശങ്ങളെക്കുറിച്ച് നിങ്ങൾ സംസാരിച്ചു. സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനായുള്ള പോരാട്ടത്തിലുടനീളം, ഞങ്ങളും അതിനായി പ്രവർത്തിച്ചവരാണ്.

സ്വതന്ത്ര രാഷ്ട്രമെന്ന നിലയിൽ അനുനയിപ്പിക്കാൻ 25 വർഷം വേണ്ടിവന്നു. ഈ അനുരഞ്ജനം നമുക്ക് നേടാൻ കഴിയുമെന്ന് നിങ്ങളേക്കാൾ എനിക്ക് ആത്മവിശ്വാസമുണ്ട്. ജനാധിപത്യം, നീതിന്യായ വ്യവസ്ഥയുടെ സ്വാതന്ത്ര്യം, മൗലികാവകാശങ്ങൾ എന്നിവ അപകടത്തിലല്ല. നമ്മുടെ വിശ്വാസം പരാജയവാദത്താൽ മറയാൻ അനുവദിക്കുകയും തീവ്ര വലതുപക്ഷ, ഇടതുപക്ഷ സഖ്യങ്ങളെ സഹായിക്കുകയും ചെയ്താൽ അവ ഭീഷണിയിലാകും.

അഭിപ്രായ വ്യത്യാസങ്ങൾക്കിടയിലും, ജെപി 1973 ജൂൺ 27-ന് ശ്രീമതി ഗാന്ധിക്ക് മറുപടി നൽകി, “‘ജനാധിപത്യത്തിന്റെയും സോഷ്യലിസത്തിന്റെയും മത്സര അവകാശങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള എന്റെ പ്രസ്താവനയെക്കുറിച്ചുള്ള നിങ്ങളുടെ പരാമർശങ്ങളിലേക്ക് വരുമ്പോൾ, “നമ്മൾ” എന്നെന്നേക്കുമായി അധികാരത്തിലിരിക്കുന്നതിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ചിന്തിക്കുന്നത് അവസാനിപ്പിക്കണമെന്ന് ഞാൻ വീണ്ടും ആവശ്യപ്പെടുന്നു. ‘സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനായുള്ള നമ്മുടെ പോരാട്ടത്തിലുടനീളം, ഒരു സ്വതന്ത്ര രാഷ്ട്രമെന്ന നിലയിൽ ഈ 25 വർഷത്തിനിടയിലും, രണ്ടും അനുരഞ്ജിപ്പിക്കാൻ ഞങ്ങൾ ശ്രമിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഈ അനുരഞ്ജനം കൈവരിക്കാൻ കഴിയുമെന്ന് എനിക്ക് നിങ്ങളേക്കാൾ ആത്മവിശ്വാസമുണ്ട്’ എന്ന് നിങ്ങൾ പറയുന്നു. ജനാധിപത്യത്തിന്റെയും സോഷ്യലിസത്തിന്റെയും മറ്റ് ആശയങ്ങളുള്ള മറ്റൊരു സർക്കാരിനും രണ്ടും ഒരുമിപ്പിക്കാൻ കഴിയുമെന്ന് എന്ത് ഉറപ്പാണുള്ളത്?

ഇന്ദിര-ജെ.പി ഭിന്നത രൂക്ഷമായപ്പോൾ

1974-ൽ ഇന്ദിരാ ഗാന്ധിയുടെ സ്വേച്ഛാധിപത്യത്തിനെതിരെ “സമ്പൂർണ്ണ വിപ്ലവം” നടത്തണമെന്ന് ആവശ്യപ്പെടുന്നതിന് മുമ്പ്, രാഷ്ട്രീയമായി അദ്ദേഹം അവരുമായി അകന്നുപോയെങ്കിലും, സോഷ്യലിസത്തോടുള്ള ജെപിയുടെ പ്രതിബദ്ധതയുടെ തെളിവാണ് ഈ കത്തുകൾ.

ഇന്ദിരയും ജെപിയും തമ്മിൽ, ഒരു ഒത്തുതീർപ്പിലെത്താൻ അവരുടെ പ്രതിനിധികൾ നടത്തിയ ചർച്ചകൾ തുടർന്നു, പക്ഷേ അത്തരം ചർച്ചകൾ പാളം തെറ്റിക്കാൻ ഇന്ദിരയുടെ മകൻ സഞ്ജയ് ഗാന്ധി ശ്രമിച്ചിരുന്നതായി റിപ്പോർട്ടുകളുണ്ടായിരുന്നു. ഏതായാലും ആ ചർച്ചകൾ പരാജയമായി. ചർച്ചകളുടെ വിശദാംശങ്ങൾ വെളിപ്പെടുത്തുന്ന ഒരു വാർത്താ റിപ്പോർട്ട് അപ്രതീക്ഷിതമായ പ്രത്യാഘാതങ്ങൾ ഉണ്ടാക്കി. ജെപിയ്ക്കും ഇന്ദിരയ്ക്കും ഇടയിൽ അവിശ്വാസം വളരുകയും ഇരുവരും തമ്മിലുള്ള ബന്ധം വഷളാകുകയും ചെയ്തു.

അടിയന്തരാവസ്ഥാക്കാലത്ത് (1975 ജൂൺ 25 മുതൽ 1977 ന്റെ ആരംഭം വരെ) അവരുടെ ശത്രുത രൂക്ഷമായിരുന്നെങ്കിലും രവി വിശ്വേശ്വരയ്യ ശാരദ പ്രസാദ് തന്റെ പിതാവ് പറഞ്ഞത് ഓർമ്മിച്ചുകൊണ്ട് പറയുന്നു, “1976 ഡിസംബറിൽ, ഇന്ദിരാഗാന്ധി ജയപ്രകാശ് നാരായണന് നൽകിയ വാക്ക് പാലിച്ചു, ഭരണഘടനയുടെ ആമുഖത്തിൽ ‘സോഷ്യലിസ്റ്റ്’ എന്ന വാക്ക് ഉൾപ്പെടുത്താൻ തയ്യാറാകുകയും അവർ ഭേദഗതി ചെയ്യുകയും ചെയ്തു.” 1940 കളുടെ അവസാനം മുതൽ ഇന്ത്യയെ ഒരു സോഷ്യലിസ്റ്റ് റിപ്പബ്ലിക്കായി ഭരണഘടനയിൽ പ്രഖ്യാപിക്കണമെന്ന് ജെപി പ്രചാരണം നടത്തിയിരുന്നുവെന്ന് പറയപ്പെടുന്നു. സഞ്ജയ് ഗാന്ധിയുടെ സോഷ്യലിസ്റ്റ് വിരുദ്ധ പ്രത്യയശാസ്ത്രത്തെക്കുറിച്ച് ആശങ്കയുള്ള സോഷ്യലിസ്റ്റ് രാജ്യങ്ങളുടെ കൂട്ടായ്മയുടെ നിർദ്ദേശപ്രകാരമാണ് ഇന്ദിര ഗാന്ധി പ്രവർത്തിച്ചതെന്ന് തോന്നുന്നു.

കാതലായ കാരണങ്ങൾ എന്തുതന്നെയായാലും, 1948 ൽ ജെപിയും പാർട്ടിയും ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടനയ്ക്കുള്ള അവരുടെ “സോഷ്യലിസ്റ്റ് ഡ്രാഫ്റ്റിൽ” നിർദ്ദേശിച്ചത് ഇന്ദിരാ ഗാന്ധി നിറവേറ്റുകയായിരുന്നുവെന്ന് വേണം കരുതാൻ.

സോഷ്യലിസവും സെക്കുലറിസവും ഭരണഘടനയിൽ

എന്നാൽ 1976 ൽ അടിയന്തരാവസ്ഥക്കാലത്ത് നടപ്പിലാക്കിയ 42-ാം ഭേദഗതി ആമുഖത്തിൽ “സോഷ്യലിസം”, “മതേതരത്വം”, “സമഗ്രത” തുടങ്ങിയ കുറച്ച് വാക്കുകൾ ഉൾപ്പെടുത്തുക മാത്രമല്ല, ആ കാലയളവിൽ ഭരണഘടനാ ഭേദഗതികളുടെ ജുഡീഷ്യൽ അവലോകനത്തിന് കടുത്ത പരിമിതികൾ വരുത്തുകയും ചെയ്തു, കൂടാതെ പൗരസ്വാതന്ത്ര്യം താൽക്കാലികമായി നിർത്തിവയ്ക്കുകയും ആയിരക്കണക്കിന് എതിരാളികളായ രാഷ്ട്രീയക്കാരെ പൗരന്മാരുടെ പുതിയ അടിസ്ഥാന കടമകളുടെ രൂപത്തിൽ അറസ്റ്റ് ചെയ്യുകയും ചെയ്തു. “എക്‌സ്‌പിരിമെന്റ് വിത്ത് അൺട്രൂത്ത്: ഇന്ത്യ അണ്ടർ എമർജൻസി” എന്ന പുസ്തകത്തിന്റെ രചയിതാവ് മൈക്കൽ ഹെൻഡേഴ്സൺ അഭിപ്രായപ്പെട്ടു. സ്വതന്ത്ര രാജ്യത്ത് ജീവിക്കുന്നുവെന്ന് കരുതുന്ന ആളുകളുടെ ജീവിതത്തെ തകർക്കുന്ന ചില നിയമങ്ങൾക്ക് എത്ര വേഗത്തിൽ കഴിയും എന്നതിനാൽ ജനാധിപത്യത്തെ നിസ്സാരമായി കാണാനാവില്ല എന്നതിന്റെ സ്ഥിരമായ ഓർമ്മപ്പെടുത്തലാണ് 42-ാം ഭേദഗതി. അതുകൊണ്ടുതന്നെ ആ ഭേദഗതിയിൽ ജെ.പിയ്ക്ക് അതൃപ്തിയുണ്ടായിരുന്നു.

അടിയന്തരാവസ്ഥക്കാലത്ത് ആരോഗ്യം വഷളായതിനെത്തുടർന്ന് ജയിലിൽ നിന്ന് മോചിതനായ ജെപി, ജയിലിലടയ്ക്കപ്പെട്ട് മാസങ്ങൾക്കുള്ളിൽ ആശുപത്രിയിൽ പ്രവേശിപ്പിക്കപ്പെട്ടു, 1976 ഡിസംബർ 14-ന് സഹപ്രവർത്തകനായ സോഷ്യലിസ്റ്റ് നേതാവ് എൻജി ഗൊറേയ്ക്ക് എഴുതി, “ഡിസംബർ 11-ലെ നിങ്ങളുടെ ടെലിഗ്രാമിന് ഞാൻ നന്ദി പറയുന്നു. എന്റെ ജയിൽ ഡയറിയും 1975 ഒക്ടോബർ 10-ലെ എൻട്രിയും ഞാൻ പരിശോധിച്ചു. സ്ഥിതിഗതികൾ സാധാരണ നിലയിലേക്ക് കൊണ്ടുവരാൻ സർക്കാരിന് താൽപര്യമുണ്ടെന്നതിന്‍റെ ഒരു സൂചനയും കാണാനാകുന്നില്ല”. ‘സർക്കാർ അടിയന്തരാവസ്ഥ പിൻവലിക്കുകയും, വിവിധ നിയമനിർമ്മാണങ്ങളിലൂടെയും മറ്റ് നടപടികളിലൂടെയും മാധ്യമ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്മേൽ ഏർപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്ന വിവിധ നിയന്ത്രണങ്ങൾ പിൻവലിക്കുകയും, ഒത്തുചേരാനുള്ള അവകാശം ഉൾപ്പെടെയുള്ള മറ്റ് പൗരസ്വാതന്ത്ര്യങ്ങൾ പുനഃസ്ഥാപിക്കുകയും, രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തനത്തെ മിസാ നിയമ പരിധിക്ക് പുറത്ത് നിർത്തുകയും, 42-ാം ഭേദഗതി പ്രകാരം കൂടുതൽ പരിമിതപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്ന ഹേബിയസ് കോർപ്പസിന്റെയും ജുഡീഷ്യൽ അവലോകനത്തിന്റെയും അവകാശം പുനഃസ്ഥാപിക്കുകയും, എല്ലാ രാഷ്ട്രീയ തടവുകാരെയും നിരുപാധികമായി വിട്ടയക്കുകയും, സ്വതന്ത്ര പൊതുതെരഞ്ഞെടുപ്പ് നടത്തുന്നതിനുള്ള ഒരു നിശ്ചിത തീയതി പ്രഖ്യാപിക്കുകയും ചെയ്താൽ, സാധാരണ നില പുനഃസ്ഥാപിക്കുന്നതിനോട് സഹകരിക്കുന്നതിൽ പ്രതിപക്ഷത്തിന് ഒരു മടിയും ഉണ്ടാകരുതെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു.’

വീണ്ടും, ചില വിഷയങ്ങളെ കൺകറന്റ് ലിസ്റ്റിൽ ഉൾപ്പെടുത്തിയ 42-ാം ഭേദഗതിയിലെ ചില വ്യവസ്ഥകൾ, പ്രത്യേകിച്ച് കേന്ദ്രത്തിനും സംസ്ഥാനങ്ങൾക്കും ഇടയിലുള്ള അധികാര വിഭജനത്തിൽ, തുടർന്നും നിലനിൽക്കുന്നു.